Genital bölgede bulunan lezyonların tabanından kazımayla elde edilen materyalin değişik yöntemlerle boyanarak yapılan incelemelerinden (Tzanck preparatı) ve bu materyalin viral hücre kültüründen HSV enfeksiyonu tanısı koyulabilir. Yakınması olan ve olmayanlarda ilk enfeksiyon geçirildikten sonra, virüse karşı antikorlar (anti-HSV tip I/II) gelişir. Kanda bu antikorları arayarak da kişinin hastalığı geçirip geçirmediği anlaşılabilir.
Hastalık nasıl bulaşır?
Dudak çevresindeki ve genital bölgedeki uçuklarda virüs bulunur. Hastalık bunlara temasla (öpüşme, cinsel temas, deri teması) bulaşır.
İlk kez bulaşmadan sonra nasıl bir hastalık tablosu gelişir?
Bulaşan kişilerin çok azı ağrılı olarak ilk atağı geçirirler. Bulaşma bölgesinde genellikle kuşkulu cinsel temastan ortalama 7 - 14 gün sonra kızarık deri üzerinde, ağrılı veziküller ortaya çıkar. Erkeklerde penis veya testisler, kadınlarda vulva tutulur. Sıklıkla ilk atak çok hafif geçtiğinden hatırlanmayabilir.
Nadiren eklem ağrıları, başağrısı ve halsizlik gibi yakınmaların eşlik ettiği, grip benzeri bir tablo ortaya çıkabilir.
Veziküller daha sonra ülserleşir, üzeri kabuk bağlar ve 2-3 hafta içinde tamamen iyileşir. İyileştikten sonra deride iz bırakmaz.
Virüs daha sonra omuriliğin duysal sinirlerine yerleşerek ömür boyu uykuda kalarak, zaman zaman alevlenir.
Nükslerde nasıl bir hastalık tablosu gelişir?
HSV değişik nedenlere bağlı olarak (ateşli hastalıklar, stres, deri travması, alkol, ilaçlar,sigara, kötü diyet veya adet dönemleri) zaman içinde nüksedebilir. Sık nükseden kişiler, hangi nedenlerden sonra nüks edeceğini tahmin edebilirler. Bazı kişilerde de yaşam boyu hiç nüksetmez.
Nükslerde atak öncesi kalça ve uyluklarda ağrı, yanma hissi veya kaşıntı gibi yakınmaları takiben lezyonlar ortaya çıkar. Nükslerdeki lezyonlara ilk atağa göre daha az ağrılıdır ve daha kısa sürede iyileşir.
Genital herpesin komplikasyonları neler?
Genellikle uzun süreli komplikasyonları yoktur. Bir deri enfeksiyonu olduğu için, genital sisteme yayılmaz. Kısırlığa ve gebelik sırasında her hangi bir soruna yol açmaz. Gebelik sırasında fetüsta bir sorun oluşturmaz.
Sadece bağışıklık sistemi her hangi bir nedenden dolayı baskılanmış kişilerde (AİDS, kanser tedavisi) nüksler daha sık ve ciddi seyirlidir.
Ne zaman bulaşıcı?
İlk atak sırasında lezyonlarda bol miktarda virüs vardır. Veziküllerin oluştuğu dönemden deri iyileşmesi olana kadar bulaştırıcıdır. En fazla bulaştırıcılık deri nemli ve ülserli olduğu zamandır. Nükslerdeki lezyonlarda bulaştırıcıdır, fakat lezyonlarda daha az sayıda virüs bulununduğundan risk daha düşüktür.
Yapılması gereken atağın öncü belirtilerinin başlamasından, deri normale dönene kadar cinsel temastan kaçınmaktır.
Genital herpesli kişilerin eşleri veya birlikte oldukları kişiler nasıl korunabilir?
Bir atak sırasında kondom kullanarak veya deri normale dönene kadar cinsel temastan uzak durarak, bulaşma engellenebilir. Kondomların bulaşmayı tam olarak engellemediği akıldan çıkartılmamalıdır.
Gebelik ve genital herpes ilişkisi nasıl?
Genellikle bebeğe geçiş, gebelik sırasında değil, doğum esnasında olabilir. Yenidoğanlarda herpes enfeksiyonları çok nadir görülmesine karşın, nadiren ciddi seyredebilir.
Değişik durumları düşündüğümüzde:
1-Gebelik öncesi genital herpes geçirilmiş ve doğum sırasında doğum kanalına yakın bölgelerde aktif lezyonlar yoksa bulaşma riski ileri derecede düşüktür.
2-Gebelik öncesine kadar genital herpes geçirilmemiş veya bilinmiyorsa, bulaşma sözkonusu değildir.
3-Beklenen doğum günlerinde genital herpes mevcutsa, virüsle bulaşmayı engellemek için sezeryanla doğum önerilir.
Genel bilgiler
· Genital herpes cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır.
· Deri temasıyla da bulaşabilir.
· Genital herpese bir virüs (Herpes Simplex Virus - tip II ) yol açar.
· Bulaşmadan 1 - 21 gün sonra ortaya çıkar.
· Toplumdaki birçok kişi hastalığı yakınmalı veya yakınmasız olarak geçirmiştir.
· Yılda bir - iki kez tekrarlayabilir.
· Tedavisi için virüslere etkili ilaçlar bulunur.