Herpes Simpleks Virüs Enfeksiyonları

Herpes Simpleks Virüs Enfeksiyonları

Herpes simpleks virüs tipinden HSV-1 %80 oranında ağızda, %20 genital bölgede; HSV-2ise %80 genital, %20 ağızda lezyonlar ya­par.

HSV-1 enfeksiyonları genellikle dam­lacık veya enfekte tükürük ile, HSV-2 ise cinsel temasla bulaşır. HSV-1 en sık 6 ay ile 3 yaş arasındaki çocuklarda, HSV-2 ise 18-25 yaş arasında görülür.

Belirti ve bulgular:

Genellikle hafif vakala­rın çoğunda asemptomatiktir (bulgu vermez). Deride lezyonlann gelişebilmesi için deri bariyerinin bozulması gerekir. İştahsızlık ve kırgınlık gibi sistemik belirtiler görülebilir. Lokal (bölgesel) bulgular lezyonların yerine göre deği­şir. Ağız-boğaz bölgesindeki lezyonlarda ağız ve boğaz ağrısı, genital lezyonlarda dizuri (ağrılı idrar yapma) ve tenesmus (ağrılı dışkılama), immün yetmezlikli hasta­larda görülebilen yaygın yayılım varsa bi­linç değişiklikleri, baş ağrısı, öksürük, solu­num sıkıntısı, sarılık gözlenebilir. Genellik­le lezyonlar çıkmadan önce lezyonun çıka­cağı bölgede yanma ve kaşıntı şeklinde be­lirtiler ortaya çıkar. Daha sonra eritematöz (kırmızımsı) bir taban üzerinde ağrılı sert kabuklu veziküller (içi sıvı dolu döküntüler) ve ülserler görülür. Bu lezyonlar bir süre sonra birle­şip, vezikül kümeleri haline gelirler. Kom­şu lenf bezleri büyük ve ağrılı olabilir.

Ağız lezyonları gingivostomatit (gingiva, ağız boşluğu, tonsil ve farinkste ağrılı ülsere lez­yonlar) veya herpes labialis (uçuk) (dudak ve çev­resinde ağrılı veziküller ve ülserler) şeklin­dedir, birlikte submandibular (çene altı) lenfadenopati (beze büyümesi) ve ateş bulunabilir.

Genital herpeste de şankroid ve sifiliz dekine benzer ağrılı veziküler ve ülseratif lezyonlar yanında kasık bölgesinde lenfadenopati vardır. Keratokonjunktivit gelişirse, göz kapağında vezi­küller, korneal ülserler saptanır. HSV-2 maternal-fetal (anne-bebek) geçişle yenidoğanda enfeksiyo­na neden olabilir.

Tanı:

Vakaların büyük çoğunluğunda kli­nik tanı yeterlidir. Şüpheli durumlarda Tzank testi(Lezyondan alınan yaymaların Giemsa veya Wright ile boyanmasında multinükleer dev hücreler ve intranükleer inklüzyonlar), virüs kültürü (daha hassas), monoklonal antikor testi veya serolojik test (sistemik tutulum varsa) yapılabilir.

Ayırıcı tanıda şankroid, enteroviral enfeksiyonlar (el-ayak-ağız sendromu), suçiçeği, sifiliz, molloskum kontagiozum, tonsillofarinjit mutlaka düşünülmelidir.

İstenmeyen etkiler/sonuçlar:

Herpes simpleks virüslerinin neden olduğu enfek­siyonlar ensefalit, neonatal enfeksiyon, do­ğuştan enfeksiyon, immün yetmezlikli has­talarda yaygın hastalık (pnömoni, hepatit, kardit. pankreatit), akut üriner retansiyon şeklinde sonuçlanabilir.

Bu istenmeyen etkiler ise tüm cybh da etkilidir

ERİŞKİN

Dış gebelik
Kısırlık
Rahim ağzı kanseri
Düşük
Karaciğer sirozu ve kanseri
Bağışıklık sisteminin zayıflaması
Ölüm

ÇOCUK

Doğumda edinilmiş frengi
Zatürre
Erken doğum
Düşük doğum kilolu bebek
Ölü doğum
Körlük 

Tedavi:

Bağışıklığı bozuk olmayan kişiler­de ağız ve boğaz bölgelerindeki herpes eneksiyonlarında antiviral tedavi endikasyonu yoktur. Lokal ve sistemik ağrı kesiciler kullanılabilir. Tedavide kullanılan ilaçlar vi­rüs replikasyonunu inhibe ederler, ancak kür sağlamazlar. Bu nedenle tekrarlama ris­kini azaltmazlar. Asiklovir genital herpesin primer (birincil), tekrarlayan ve baskılayıcı tedavi­sinde (yılda en az 6 atak varsa), immün yet­mezlikli hastaların ağız bölgesindeki her­pes enfeksiyonunda ve herpes ensefalitinde etkilidir.

İlacın bulgular çıkmadan önce başlanması etki şansını arttırır. Döküntü­nün 48. saatinden sonra etkisi yok denecek kadar azdır. Hipersensitivite varsa kullanılmamalıdır, gebelikte güvenilirliği de kesin değildir. Topikal asiklovir’in primer herpetik lezyonlarda etkisi minimaldir, tekrarla­yan enfeksiyonlarda ise etkisi yoktur.

Korunma:

Temas izolasyonu ve immun yetmezlikli hastalarda hava yolu izolasyonu önerilir. Genital herpeste lezyonlar süre­since cinsel ilişkiden kaçınılmalı, asemptomatik virüs yayılması nedeniyle rutin pre­zervatif kullanılması yönünde halk eğitimi yaygınlaştırılmalıdır. Hastalar ve temaslılar cinsel temasla geçen diğer hastalıklar yö­nünden de araştırılmalıdır. Doğum sırasın­da aktif lezyonlar varsa, neonatal herpesi önlemek için, doğumun sezaryen ile yaptı­rılması uygun olur. Aşı çalışmaları devam etmektedir. Henüz klinikte kullanılan etkin bir aşı yoktur.